14 lipca 2022 r. Kościół NMP Sacrum po góralsku
Marek Stefański – organy
Kapela Góralska Jaśka Kubika z Krościenka n. Dunajcem
Piotr Cyrwus – aktor
W programie: utwory oparte na folklorze góralskim.
Biogramy wykonawców koncertu
Marek Stefański
Wirtuoz organów, pedagog i animator życia muzycznego. Należy do grona najbardziej aktywnych artystycznie polskich organistów, również na arenie międzynarodowej. Urodzony w Rzeszowie, ukończył studia w krakowskiej Akademii Muzycznej w klasie organów prof. Joachima Grubicha, otrzymując w 1994 dyplom z wyróżnieniem. Działalność koncertową rozpoczął na początku studiów w Akademii Muzycznej, odbywając dwukrotnie jako organista-solista wraz z Krakowskim Akademickim Chórem Organum tournée koncertowe obejmujące większość krajów europejskich. Zwieńczone sukcesami koncerty podczas międzynarodowych festiwali muzyki sakralnej i organowej oraz uzyskane nagrody (m.in. I nagroda w ramach European Forum d’Art Sacre) otworzyły mu drogę do udziału w większości polskich i zagranicznych festiwali muzycznych.
W roku 1996 otrzymał stanowisko organisty krakowskiej Bazyliki Mariackiej. Funkcję tę pełnił etatowo do roku 2007. Grą organową uświetniał tam znaczące dla Krakowa wydarzenia miejskie i kościelne.
Od roku 1999 pracuje w Katedrze Organów Akademii Muzycznej w Krakowie, obecnie na stanowisku adiunkta. W roku 2007 obronił w macierzystej uczelni przewód doktorski poświęcony stylom improwizacji w muzyce organowej od XVIII do XX wieku. W roku 2013, na podstawie rozprawy naukowej oraz monografii płytowej poświęconych muzyce organowej kompozytorów krakowskich II połowy XX wieku, uzyskał w Akademii Muzycznej w Krakowie tytuł doktora habilitowanego. Marek Stefański wystąpił dotychczas z koncertami w większości krajów Europy, w Ameryce Północnej i Południowej oraz Izraelu. Regularnie zapraszany był na koncerty do Rosji, gdzie stał się jednym z najbardziej znanych zagranicznych organistów. Jest zasłużonym propagatorem polskiej muzyki organowej, szczególnie XX wieku, którą wykonuje równolegle ze sztuką improwizacji organowej. Jego udziałem stały się prawykonania utworów współczesnych polskich kompozytorów, które następnie zarejestrowane zostały jako nagrania archiwalne.
Dokonał także licznych nagrań dla Polskiego Radia, Telewizji Polskiej oraz rozgłośni zagranicznych, jak również nagrań płytowych dla polskich wytwórni fonograficznych DUX, Musicon, Ars Sonora, Fanfara oraz Art Bene. Po uzyskaniu nominacji do nagrody muzycznej Fryderyk w roku 2006 został członkiem Polskiej Akademii Fonograficznej. Obok solistycznej działalności koncertowej współpracuje z licznymi zespołami chóralnymi oraz wybitnymi wokalistami i instrumentalistami.
W latach 2010/2011 wspólnie z Radio Kraków realizował cykl audycji „Antologia Organów Krakowa”. Wraz z Radiem Rzeszów prezentował na antenie radiowej brzmienie wartościowych organów Podkarpacia.
W maju 2016, jako jedyny Europejczyk, reprezentował Stary Kontynent podczas Festiwalu „5 Continents – 5 organists” w Seulu w Korei Południowej. Uczestniczył w pracach jury międzynarodowych konkursów organowych w Polsce, Niemczech, Luksemburgu i Rosji.
Jest założycielem i dyrektorem artystycznym Podkarpackiego Festiwalu Organowego oraz Wiosennych Dni z Muzyką Organową w bazylice Jezuitów w Krakowie, pomysłodawcą i współautorem cyklu rozmów „Ukryte sacrum” prezentowanego na antenie Radia Kraków od września 2017 roku.
Od 2017 sprawuje funkcję Wiceprezesa Zarządu Fundacji Promocji Kultury i Sztuki ARS PRO ARTE (www.arsproarte.pl).
W 2019 roku nakładem Wydawnictwa PETRUS ukazała się książka „Organy na krańcach świata – Marek Stefański w rozmowie z Mateuszem Borkowskim”, która została uhonorowana Krakowską Książką Miesiąca. Jest twórcą powieści biograficznej „Dziedzictwo”, o prof. Bronisławie Rutkowskim – twórcy polskiej szkoły organowej.
Kapela Jaśka Kubika z Krościenka nad Dunajcem w Pieninach
Skład kapeli:
Jan Kubik – prym (skrzypce, oktawki, trombita)
Dariusz Gabryś – sekund (skrzypce)
Marian Jarosz – basy, piszczałka
Kapela wykonuje tradycyjną muzykę górali pienińskich, czyli mieszkańców miejscowości położonych dookoła Trzech Koron. Tematem przyśpiewek i pieśni są walory krajobrazowe Pienin, szczyty skalne, polany, na których juhasi wypasają owce. Ważne miejsce zajmuje też Dunajec, górska rzeka wijąca się przełomem, po której pływają flisacy. Stare przyśpiewki mówią o ciężkim życiu górali, zwyczajach pasterskich, miłości i różnych tęsknotach, a także o zbójeckiej odwadze, wrażliwości na krzywdę i ślebodzie. Czasami treści są żartobliwe.
Zespół gra na tradycyjnych instrumentach wykonanych przez miejscowych lutników. Są to skrzypce, oktawki, basy, trombita i piszczałka. Stroje regionalne, w których występuje kapela wykonane są ręcznie, w większości przez członka kapeli Jana Kubika – twórcy ludowego w zakresie kroju, szycia i cyfrowania, czyli wyszywania ozdobnego. Piękno gór, szacunek dla ich surowości oraz wrażliwość i bogactwo dorobku kulturowego inspirują górali, którzy chcą wyrazić to w swojej twórczości artystycznej oraz w śpiewie, tańcu i graniu. Górale wiedzą, że muszą podzielić się tym pięknem z innymi, dlatego są gościnni i zapraszają do siebie: „Bo tu widoki piykne i ludzie dobre”.
Kapela przygrywa kilku zespołom regionalnym: dziecięcym i dorosłym. Jest też laureatem konkursów i festiwali: w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą, Zakopanem, Bukowinie Tatrzańskiej, Żywcu i Nowym Targu. Indywidualnie Jan Kubik ma na koncie wiele nagród i wyróżnień oraz odznaczeń, m.in.: Medal Gloria Artis, Honorowe Obywatelstwo Królewskiego Miasta Krościenka nad Dunajcem, pasowanie na Zbójnika w Bukowinie Tatrzańskiej.
Górale to ludzie pobożni i wierzą, że te góry, lasy, rzeki to dzieło Boże, a resztę wytworzyli nasi przodkowie w formie kultury materialnej i duchowej. Wyrażają to w swojej twórczości, np. rzeźby, obrazy, świątki oraz w zwyczajach i tradycji, która jest nośnikiem wiary. Dlatego też tradycja i wartości chrześcijańskie są najważniejsze dla górali. Muzykanci twierdzą, że grają Bogu na chwałę, Ojczyźnie na pożytek i ludziom ku uciesze.